จากเกษตรกรธรรมดาก็ไม่ธรรมดา เพราะได้รับการยกย่องจากสังคมมากมาย นั่นก็คือ “ธีรภัทร อุ่นใจ” เกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ 2 สาขา ปี 2555 สาขาบัญชีฟาร์ม และปี 2561 สาขาอาชีพทำสวน อีกทั้งยังควบตำแหน่งนายกสมาพันธ์ชาวสวนทุเรียนภาคตะวันออกคนปัจจุบันที่วันนี้กำลังปลุกปั้นทุเรียนต้นคู่แปลงใหม่…
หากย้อนดูประวัติของชายชื่อธีรภัทร จะเห็นว่าชีวิตต้องสู้ เขาเรียบจบจาก กศน. และบวชเรียนทางพระ จากคนเมืองเหนือก็มาตั้งรกรากที่เมืองจันทบุรี ต้องต่อสู้อดทนขยันทำมาหากินเก็บหอมรอมริบ จนมีพื้นที่ดินปลูกทุเรียนกว่า 200 ไร่ ในวันนี้
“เมื่อปี 2537 มีหนี้สิน 2,400,000 บาท จึงช่วยกันคิดวางแผนดำเนินชีวิตและการประกอบอาชีพกับครอบครัว ตั้งเป้าหมายใช้หนี้สินให้หมด ประกอบกับเงาะและทุเรียนชะนี ขายไม่ได้ราคา จึงตัดสินใจปลูกทุเรียนหมอนทองที่ราคาดีกว่า พร้อมกับจดบัญชีอย่างละเอียดเพื่อตัดรายจ่ายที่ไม่จำเป็นจนสามารถปลดหนี้ได้ในเวลาต่อมา และได้รับรางวัลครูบัญชีดีเด่น รวมทั้งเกษตรกรดีเด่นแห่งชาติ สาขาบัญชีฟาร์ม เมื่อปี 2555” นี่เป็นคำพูดเปิดใจของคุณธีรภัทร ที่ครั้งหนึ่งเกษตรก้าวไกลเคยนำมาลงไว้
จุดเด่นของสวนทุเรียนคุณธีรภัทร ซึ่งตั้งอยู่ที่ตำบลตะเคียนทอง อำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี และพื้นที่ใกล้เคียง คือการปลูกทุเรียนต้นคู่ คือ ปลูก 2 ต้น ต่อหลุม โดยได้ปลูกทุเรียนต้นคู่และเริ่มเก็บเกี่ยวผลผลิตได้แล้ว ประมาณ 4-5 ปี ในพื้นที่ประมาณ 22 ไร่
เกี่ยวกับที่มาของทุเรียนต้นคู่ มาจากแนวคิด “ปลูกเผื่อตาย” เนื่องจากทุเรียนอ่อนแอต่อโรค และสิ่งสำคัญเพื่อแก้ปัญหาพื้นที่ที่ปลูกทุเรียนมีลมแรงและไม้กันลมไม่สามารถต้านทานแรงลมได้เพียงพอ อันเนื่องจากสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลง แรงลมมีความรุนแรงมากขึ้น ซึ่งผลที่ได้มานอกจากลดความเสียหายจากแรงลมแล้ว ปริมาณผลผลิตทุเรียนเพิ่มขึ้นมากกว่า ร้อยละ 30 ในขณะที่ต้นทุนการผลิตใกล้เคียงกับการปลูกแบบต้นเดียว ซึ่งต้นทุนจะสูงขึ้นจากค่าต้นพันธุ์ทุเรียนเป็นหลัก
ในการปลูกทุเรียนต้นคู่ จะมีหลักการปฏิบัติและการจัดการ ดังนี้
1.การเตรียมดินหรือหลุมปลูก เป็นการปลูกทุเรียนแบบยกโคก โดยการยกโคกหลุมปลูกให้สูงจากพื้นดินปกติ ประมาณ 1.20 เซนติเมตร ความกว้างของหลุมปลูก ประมาณ 4-6 เมตร ซึ่งสวนทุเรียนยุคใหม่จะต้องปลูกทุเรียนแบบยกโคกเพื่อลดปัญหาการระบาดของโรครากเน่าโคนเน่าในทุเรียน และเอื้อต่อการจัดการออกดอกติดผลและดูแลรักษา
2.การปลูก ใช้ระยะปลูก 12×12 เมตร ใน 1 หลุม ปลูก 2 ต้น แต่ละต้นห่างกัน 1 เมตร พื้นที่ 1 ไร่ ใช้ต้นพันธุ์ทุเรียนประมาณ 32 ต้น (16ต้น คูณ 2=32 ต้น) (กรณีปลูกต้นเดี่ยว 1 ไร่ ได้ 20-25 ต้น) การวางแนวปลูกให้วางแนวทิศตะวันออกและตะวันตก (ตามตะวัน)
3.การดูแลรักษา มีหลักการจัดการ ดังนี้
หลังเก็บเกี่ยว ตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง ให้แสงแดดส่องถึงใต้ต้นทุเรียน และตัดกิ่งที่ห้อยชี้ลงดินทิ้งในรอบฤดูกาลให้ทุเรียนแตกใบอ่อนอย่างน้อย 2-3 ชุด พร้อมให้อาหารทางใบเสริมเพื่อสะสมอาหารใบอ่อนชุดที่ 3 ระยะเพสลาด ใช้สารแพคโคลบิวทราโซล 25 เปอร์เซ็นต์ เพื่อกระตุ้นการออกดอกให้สม่ำเสมอ อัตรา 1,000 ซีซี ต่อน้ำ 200 ลิตร
การให้น้ำ เน้นให้ถูกต้องตามระยะการพัฒนาของทุเรียน ข้อควรระวังระยะแทงตาดอก ควรให้น้ำภายในทรงพุ่ม ถ้าให้รอบปลายทรงพุ่ม ดอกจะเปลี่ยนเป็นใบอ่อนแทน ระยะดอกบานควรให้น้ำน้อยลง เพื่อป้องกันการแตกใบอ่อน
การบำรุงต้น/ดอก/ผล ใส่ปุ๋ย ประมาณเดือนครึ่ง/ครั้ง โดยใส่ควบคู่และสลับกันไป ระหว่างปุ๋ยทางดิน ทางใบ และธาตุอาหารเสริมให้เพียงพอ
การจัดการวัชพืชในสวนทุเรียน ทุเรียนอ่อนแอต่อสารเคมีกำจัดวัชพืช เพราะมีระบบรากตื้น จึงเน้นปล่อยให้หญ้าคลุมแปลงทุเรียน โดยเน้นที่ : หน้าแล้งปล่อยให้หญ้ารก หน้าฝนให้หญ้าเตียน
ผลตอบแทนและรายได้ ต้นทุน เฉลี่ย 10-11 บาท ต่อกิโลกรัม หรือ 18,000-20,000 บาท ต่อไร่ (ไม่รวมค่ายกโคก และค่ากิ่งพันธุ์) ผลผลิต เฉลี่ย 1,800-2,000 กิโลกรัม ต่อไร่ รายได้ ประมาณ 63,000-67,500 บาท ต่อไร่ (ราคาขาย เฉลี่ย 45 บาท ต่อกิโลกรัม/เป็นราคาเมื่อปี 2560)
(เคล็ดลับการปลูกทุเรียนต้นคู่แบบยกโคกให้ดูจากคลิปประกอบบทความจะทำให้เข้าใจมากขึ้น)
